Τρίτη 8 Απριλίου 2014

Ο προφητικός Θέμελης, της ΧΑΪΔΩΣ ΣΚΑΝΔΥΛΑ



Διόμισι χρόνια μετά τη δική του αναχώρηση από αυτόν τον κόσμο, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» το τελευταίο του -όγδοο στη σειρά- πεζογράφημα, αν και, βέβαια, ανολοκλήρωτο.
  


Οι περιπέτειες μιας Ελλάδας που αγωνίζεται για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της, που παλεύει να σταθεί στα πόδια της μετά την έκρηξη της επανάστασης του 1821. Αυτή η Ελλάδα ξαναζωντανεύει στις σελίδες του τελευταίου βιβλίου του Νίκου Θέμελη, με τίτλο «Αναχώρηση». Ξεκινώντας, λοιπόν, από την Ελληνική Επανάσταση, ο γνωστός συγγραφέας μιλάει για τις εμφύλιες συγκρούσεις που μέχρι τις μέρες μας ταλαιπωρούν τη χώρα.

Κεντρικός ήρωας του ιστορικού αυτού μυθιστορήματος, που δυστυχώς ο Θέμελης δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει, είναι ο τσιφλικάς Λάζαρος Χατζημιχαήλ. Πλούσιος και προοδευτικός, από το τσιφλίκι του στον κάμπο του Ναύπλιου περνούν οι πιο ετερόκλητες προσωπικότητες. Πρόσφυγες, Φαναριώτες, τυχοδιώκτες, φτωχοί, πολεμιστές Τούρκοι και Ελληνες παρελαύνουν από τις σελίδες, προσφέροντας μια άποψη τοιχογραφίας αυτής της πολυσύνθετης, απαρτιζόμενης από αντιμαχόμενες ομάδες, κοινωνίας στα ταραγμένα χρόνια 1823-1825. Ο πυρετός των εμφύλιων σπαραγμών που κομματιάζουν την Ελλάδα στα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της και μας είναι οδυνηρά οικείος αποτυπώνεται με γλαφυρότητα στο βιβλίο.

Αυτό το κομμάτι της ιστορίας καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος (περίπου τα δύο τρία) της συνολικής αφήγησης. Ο συγγραφέας ακολουθεί το γενεαλογικό δέντρο του Λάζαρου Χατζημιχαήλ και φτάνει στον απόγονό του στα 2009, στη σύγχρονη Ελλάδα. Ο σύγχρονος Λάζαρος (άραγε, τυχαία η επιλογή του μικρού ονόματος;) είναι ανώτατος δικαστικός και ετοιμάζεται να συνταξιοδοτηθεί. Ανήκει σε μια αστική οικογένεια της Αθήνας, με όλες τις ντροπές και τα κρυμμένα μυστικά που αυτή έχει. Καθώς αισθάνεται όλο και περισότερο αποξενωμένος, αρχίζει να σχεδιάζει τη δική του αναχώρηση...

Η αλήθεια είναι ότι η αναχώρηση του ίδιου του Θέμελη αφήνει την τελευταία του συγγραφική δουλειά μισή, όμως, και πάλι σε αυτές τις 170 σελίδες προλαβαίνει ο συγγραφέας να μας βουτήξει στην εποχή και το δικό του μυθιστορηματικό σύμπαν.

Την «Αναχώρηση» ανέσυρε με φροντίδα από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή του Νίκου Θέμελη η σύζυγός του, Μαριάννα. Η έκδοση πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία της σταθερής επιμελήτριας του Θέμελη, Ελένης Μπούρα, και με επίμετρο του ιστορικού Βασίλη Παναγιωτόπουλου. Η κ. Μπούρα σε σχετικό της σημείωμα εξηγεί: «Ειλικρινά, το να πάρω στα χέρια μου και να επιμεληθώ το βιβλίο που ήξερα ότι ο Νίκος Θέμελης είχε γράψει ήταν ό,τι δυσκολότερο είχα αντιμετωπίσει. Από την πρώτη στιγμή που πήρα το αρχείο του υπολογιστή του παρόντος βιβλίου μέχρι την έκδοσή του, διάβασα λέξη λέξη το κείμενο άπειρες φορές.

»Αποφασίσαμε με τη Μαριάννα πως θα το δουλέψω όπως όλα τα προηγούμενα βιβλία, δηλαδή, όπου το κείμενο έχει ανάγκη -σε παραγράφους, ορθογραφικές ή άλλες διορθώσεις, αβλεψίες, αντιφάσεις. Απλώς δεν θα τον είχα απέναντί μου να συζητάμε και την πιο ασήμαντη λεπτομέρεια. Αυτή τη φορά είχα δίπλα μου τη Μαριάννα. Σ' εκείνη απηύθυνα ερωτήματα. Και στον ιστορικό Βασίλη Παναγιωτόπουλο, από τον οποίο ζήτησα να γράψει και το Επίμετρο. Τον συμβουλεύτηκα, κι η κριτική του σκέψη, εκτός των άλλων, ήταν καθοριστική στην επιμέλεια».

ΤΗΣ ΧΑΪΔΩΣ ΣΚΑΝΔΥΛΑ
chskandyla@ekdotiki.gr
Πηγή δημοσίευσης:www.agelioforos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου