Χάμπερμας: Έλλειμμα δημοκρατίας στην Ευρώπη της αλληλεγγύης

Ο Γερμανός διανοητής, Γιούργκεν Χάμπερμας, μίλησε στο 23ο Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας που διεξάγεται στη χώρα μας για την έννοια του πολίτη του κόσμου (cosmopolitanism) και την ανάγκη για περισσότερη δημοκρατία στην Ευρώπη.

Στην ομιλία του στην κεντρική αίθουσα τελετών της Φιλοσοφικής, αναφερόμενος στη μετάβαση σε μία παγκόσμια κοινωνία διακρατικής διακυβέρνησης, τόνισε ότι στις σημερινές συνθήκες διακυβέρνησης – ιδιαίτερα στους κόλπους της Ε.Ε. - παρουσιάζεται ένα έλλειμμα δημοκρατίας, το οποίο μπορεί να εξισορροπηθεί μόνο από μία αύξηση της δημοκρατίας σε διακρατικό επίπεδο. Όπως ανέφερε, «η νομιμοποίηση αυτής της διακρατικής δημοκρατίας θα γίνει εφικτή μόνο όταν συνδυαστούν με διαφορετικό τρόπο θα τρία βασικά συστατικά τα οποία συναποτελούν κάθε δημοκρατικό σύστημα: ο κόσμος ως φορέας της πολιτικής βούλησης, το κράτος ως ο οργανισμός που επιτρέπει στους πολίτες να δρουν συλλογικά και η νομικά κατοχυρωμένη κοινωνία των πολιτών, ως εθελοντική ένωση ελεύθερων και ίσων ιδιωτών».

Ο Γερμανός διανοητής τόνισε ότι στις σημερινές συνθήκες της Ε.Ε. υπάρχει «μία σκοτεινή πλευρά, ένα αυξανόμενο έλλειμμα δημοκρατίας». «Η συμπερίληψη των πολιτών στη διακρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν ακολουθεί το βηματισμό της λήψης νομικών αποφάσεων σε κρατικό επίπεδο. Αντίθετα, επί του παρόντος, είναι το τίμημα για την αποτελεσματική διακυβέρνηση σε επίπεδο πάνω από αυτό του κράτους». Όπως τόνισε, «η παγκόσμια διακυβέρνηση είναι κατ΄ ευφημισμόν, εξαιτίας του αντιδημοκρατικού χαρακτήρα της ιδρυματοποίησης των διεθνών σχέσεων που έχουμε παρακολουθήσει μέχρι σήμερα».

Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ο Γερμανός διανοητής εξειδίκευσε αυτήν την προσέγγιση αναφερόμενος στη Γερμανία, η οποία θέτει ως προτεραιότητα την δημοσιονομική ισορροπία κάθε κράτους-μέλους. Όπως τόνισε «η πολιτική αυτή πλήττει τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, τις δημόσιες υπηρεσίες, τα συλλογικά αγαθά. Το μεγαλύτερο κόστος, επομένως, καλούνται να το πληρώσουν τα λιγότερο ευνοημένα στρώματα της κοινωνίας». Η ευρωπαϊκή κρίση, ωστόσο, αποδεικνύει ότι αυτός ο δρόμος προς την υπερεθνική δημοκρατία, κάθε άλλο παρά εύκολος είναι. «Χωρίς μία κοινή δημοσιονομική και οικονομική πολιτική που θα επεκταθεί στη συνέχεια και σε άλλα πεδία, όπως το φορολογικό σύστημα και η κοινωνική πολιτική, η ΕΕ δεν θα μπορέσει να επιστρέψει στη σταθερότητα στο άμεσο μέλλον».

Κατά το Γερμανό φιλόσοφο το ζητούμενο είναι η πολιτική αλληλεγγύη. «Τα ισχυρά κράτη της ΕΕ αποφεύγουν να εξηγήσουν στους πολίτες τους ότι χωρίς την πολιτική αλληλεγγύη δεν θα μπορέσει να ενισχυθεί η ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα στην ευρωζώνη. Ο λόγος είναι ότι η πολιτική αλληλεγγύη θα οδηγήσει σε μια αναδιανομή του πλούτου, που μεσοπρόθεσμα θα λειτουργήσει σε βάρος των ισχυρών οικονομιών», κατέληξε.

Ο Γερμανός φιλόσοφος εμφανίστηκε αρνητικός στην προοπτική εξόδου της Ελλάδας από την Ε.Ε. ενώ εξέφρασε την ανησυχία του για το αυξανόμενο φαινόμενο της ανόδου του εθνικισμού στην Ε.Ε. «Νομίζω ότι ακροδεξιός λαϊκισμός είναι επικίνδυνος, επειδή παρασύρει ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού». Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά του στη διαδικασία των ευρωεκλογών, για την οποία ανέφερε ότι καμία από όσες έχουν γίνει μέχρι σήμερα, δεν «αξίζουν αυτό το όνομα».

«Δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες, έχω διαβάσει κάποια πράγματα στις εφημερίδες. Ήταν μια ενέργεια του Έλληνα πρωθυπουργού, που τουλάχιστον μοιάζει με πολιτική πράξη απελπισίας. Αλλά, πάντως, η απόφαση έχει εφαρμοστεί» δήλωσε ο Γερμανός φιλόσοφος και διανοητής Γιούργκεν Χάμπερμας, ερωτηθείς για το κλείσιμο της ΕΡΤ

Του Τάσου Οικονόμου

ΠΗΓΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ:  http://www.kathimerini.gr