Αργύρης Μπακιρτζής: «Δεχόμαστε βαρβαρική επίθεση»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στο ΓΙΩΡΓΟ ΜΥΖΑΛΗ

Φωνή αναγνωρίσιμη, τραγουδοποιία ιδιαίτερη, καλλιτεχνική δράση πολύπλευρη και πορεία μοναχική. Αυτά τα στοιχεία χαρακτηρίζουν τους Χειμερινούς Κολυμβητές, που, όπως λέει και ο φίλος μου ο Άλκης, έχουν δημιουργήσει ένα δικό τους είδος στη λαϊκή μουσική. Ένα τραγούδι ιδιοφυές με χαρακτηριστικά που δεν συναντώνται σε άλλα τραγούδια και ηχοτοπία ξεχωριστά όσο και η φωνή του ερμηνευτή τους. Οι Χειμερινοί Κολυμβητές εμφανίζονται αυτό το ΠαρασκευοΣάββατο (20 και 21/2) στο Ρυθμός Stage στην Ηλιούπολη και οι εμφανίσεις αυτές στάθηκαν αφορμή για μια συζήτηση με τον Αργύρη Μπακιρτζή.
Τι θα παρουσιάσετε στις δυο εμφανίσεις σας στην Αθήνα και κατά πόσο θα διαφοροποιούνται, αν διαφοροποιούνται, αυτές σε σχέση με άλλες προηγούμενες;
Έχουμε πολύ καιρό να παίξουμε στην Αθήνα αλλά και όλοι μαζί -νομίζω από τα φεστιβάλ του ΣΥΡΙΖΑ και του Φέγγαρου στην Κύπρο, τον Ιούνιο- οπότε δεν μας κατατρέχει το άγχος να επαναλάβουμε ένα πρόγραμμα που παρουσιάστηκε πρόσφατα. Δεν εμφανιστήκαμε τόσο καιρό γιατί μας ζητούν να εμφανιστούμε με μικρότερο σχήμα για οικονομικούς λόγους κι αυτό αρχίσαμε να το υλοποιούμε με μια εξαιρετική, νομίζουμε οι συμμετέχοντες, συναυλία στην Ξάνθη, ο Σιγανίδης (μπάσο), ο Βόμβολος (ακορντεόν) κι εγώ (φωνή). Για τον σκοπό αυτό, μεταξύ αστείου και σοβαρού, εντός του συγκροτήματος έχουμε σχηματίσει τέσσερα υποσχήματα ή συνιστώσες (λόγω επικαιρότητας), ή παραφυάδες, ή παρακολουθήματα, ή σκέλη, ή παραρτήματα των Χ.Κ.: τους «Καθετήρες», τους «Κασμάδες», το «Συγκρότημα Χαράλαμπος Παπαδόπουλος» και το «Συγκρότημα Κόγχες του Ρώθωνος». Η ονοματολογία βέβαια έχει την επεξήγησή της, αλλά ας την αφήσουμε για άλλη φορά.

Πολλοί παρομοιάζουν τους καλλιτέχνες με προφήτες. Ένας τέτοιος χαρακτηρισμός ίσως είναι υπερβολικός, οπότε δεν θα σας ρωτήσω τι προβλέπετε να γίνει στη χώρα με την αλλαγή της κυβέρνησης, αλλά θα σας ρωτήσω τι θα θέλατε να γίνει;
Οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι που έχει θέσει η κυβέρνηση με βρίσκουν, όπως νομίζω και τη συντριπτική πλειοψηφία των συμπατριωτών μας, απόλυτα σύμφωνο, όπως και ο χειρισμός της κατάστασης στην οποία έχουμε περιέλθει με ελάχιστη ευθύνη των πάρα πολλών από μας. Η κατάσταση στην οποία έχουν οδηγηθεί, πιστεύω σίγουρα στοχευμένα, η Παιδεία και η Υγεία, δύο από τους βασικότερους πυλώνες της κοινωνίας, είναι τόσο τραγικά κακή, οπότε, να κάτι που θέλω να αντιμετωπιστεί. Πιστεύω ότι θα πάμε πολύ καλύτερα, αφού τίποτα δεν είναι μεμονωμένο, όλα πάνε μαζί. Αν μπορέσουμε να ξεφύγουμε από τη λυσσαλέα και βαρβαρική επίθεση που δεχόμαστε.
Στις δύσκολες αυτές εποχές που διανύουμε, όπου όλα τα επαγγέλματα και μαζί με αυτά και η μουσική βιομηχανία αντιμετωπίζουν την κρίση, ποιος είναι ο ρόλος των καλλιτεχνών; Πρέπει να παίρνουν θέση; Και επίσης, πώς αντιμετωπίζετε εσείς τις δυσκολίες του επαγγέλματός σας;
Ό,τι και να κάνεις παίρνεις αυτόματα θέση. Και το να διατυμπανίζεις κάτι δεν είναι τόσο σημαντικό, αφού μια ταπεινή στάση μπορεί να είναι πολύ πιο αποτελεσματική και έντιμη. Το πρέπει δεν μπορώ να το πω. Κάποιος μπορεί να βρίσκεται σε μια κατάσταση, στην οποία να τον απασχολεί απόλυτα μόνο η λύση ενός προβλήματος και να μην πάρει θέση μια στιγμή που αυτό ίσως είναι σημαντικό. Πρέπει να τον κατακρίνουμε; Όσον αφορά στις δυσκολίες του επαγγέλματος, αν εννοείτε τις οικονομικές, ποτέ δεν στηρίχθηκα στη μουσική για να θρέψω την οικογένειά μου, αν και ό,τι έχω βγάλει και μη νομίσετε ότι αναφέρομαι σε μεγάλα ποσά -το 1/4 με 1/3 περίπου του μηνιαίου μισθού μου, τώρα κοντά στο 1/10- με βοήθησε πολύ. Οι άλλες δυσκολίες σε πολλούς μπορούν να προσφέρουν δημιουργικές διεξόδους.    
Φαίνεται να έχετε μεγάλη σχέση και αγάπη για την αφήγηση και την πρόζα. Για τον λόγο αυτό, συχνά, οι συναυλίες σας έχουν μεγάλη διάρκεια, κάτι που δεν φαίνεται να κουράζει το ακροατήριο. Σας αρέσει τόσο το πάλκο;
Στην αρχή μιλούσε ο Σιδέρης, ως δικηγόρος. Όμως έκανε από τρακ πολλά λάθη, οπότε ανέλαβα εγώ να επεξηγώ τις ιστορίες των τραγουδιών μου, τα οποία, ως βιωματικά, θεωρούσα πως ήταν ακατανόητα. Το ένα έφερε το άλλο και πολλές φορές παρασύρομαι. Μου αρέσει πολύ η άμεση επικοινωνία με τους ακροατές μας και φαίνεται το πάλκο, αφού με τρελαίνει και το θέατρο και οι ώρες των γυρισμάτων στο σινεμά. Γίνομαι κάτω απ’ τα είκοσι.
Παίζει κάποιο ρόλο και το γεγονός ότι δεν εμφανίζεστε και τόσο συχνά;
Δεν νομίζω πως έχει σχέση το ότι δεν εμφανιζόμαστε συχνά. Και με το STRING THEORY ENSEMBLE, παρά την αρχική αντίδραση της εξαίρετης μουσικού και φίλης συνεργάτιδας Μαρίας Πλουμή, βρήκα τρόπο να μιλάω αρκετά και έχω παρασύρει και τον Γιώργο Πατεράκη. Τελευταία μπαίνει στο παιχνίδι και η Μαρία.
Πρόσφατα, σε μια συνέντευξή του ο Διονύσης Σαββόπουλος, απαντώντας στην ερώτηση γιατί δεν έχει γράψει εδώ και χρόνια καινούργια τραγούδια, είπε ότι μπορεί και να μην έχει κάτι άλλο να πει ή κάτι άλλο να γράψει. Ότι ίσως να ήταν ως εδώ η δημιουργική του πορεία. Θέλω λοιπόν να σας ρωτήσω αν πιστεύετε ότι καταλαγιάζει ο δημιουργικός οίστρος με το πέρασμα των χρόνων.
Και σε μένα συμβαίνει αυτό. Η δημιουργία των τραγουδιών ήταν συνήθως πολύ οδυνηρή, μερικές φορές ακραία. Αυτό με το πέρασμα του καιρού δεν αντέχεται και ακόμη έχεις μάθει να αποφεύγεις ό,τι μπορεί να σε οδηγήσει εκεί. Τώρα γράφω κυρίως με αφηγηματικό τρόπο, περιγράφοντας από απόσταση βιώματα και καταστάσεις. Τα τελευταία, που είναι και μακροσκελή, τραγούδιά μου είναι:
α) το «άσμα αντιμνημονιακό και κάπως πένθιμο», στο οποίο περιγράφω τις βασικές από τις πολλές αρρώστιες που διαθέτω -στις έντεκα είμαι- με το οποίο ταυτίστηκαν πολλοί φίλοι μου, μερικοί μάλιστα θεώρησαν πως το έγραψα γι’ αυτούς (ενδεικτικά, δυο στροφές απ’ τις 11: Είναι γνωστό πως όλοι κρύβουν τις αρρώστιες / είπα λοιπόν να κάνω αναστροφή / να εκθέσω μέρος από αρρώστιες που διαθέτω / να δοκιμάσουμε ξανά μια νέα αρχή. / Τις ψυχικές αρρώστιες δεν τις βάζω / γιατί είναι δύσκολο αρκετά να εντοπιστούν / κι ενώ μας φέρνουν σε εξαθλίωση μεγάλη / κάνουμε σα να μη  μας αφορούν). Τη μελοποίηση ανέλαβε κατ’ επιθυμίαν του ο Σιγανίδης.
β) το «Τα συστήματα στο παιδικό μπάσκετ», μια παραβολή πάνω στην εκπαίδευση (ενδεικτική στροφή: -Συστήματα να μάθετε στα κατηχητικά / τα έχουν σίγουρα ανάγκη επειγόντως / καθώς κατέχονται από προτεσταντικά ιδανικά / θα τα δεχθούν, να με θυμάστε, ούτε λόγος) και
γ} το «Κατά φεϊσμπούκ» που πραγματεύεται πολλά θέματα, όπως τον χαφιεδισμό που ασκούν το φέισμπουκ και τα διαφόρων ειδών κινητά, την κατάσταση στο σπίτι, τις αρρώστιες που κινδυνεύουν τα παιδιά μας να κολλήσουν, τη σιωπή που επιβάλλει, τη σημερινή γερμανική κατοχή πολλών χωριών της Μάνης και πολλά άλλα (και πάλι ενδεικτικά, δυο στροφές απ’ τις 11 και ακολουθούν κατά καιρούς και άλλες: Ποιος το περίμενε, λοιπόν, το φεησμπούκ / τη νεολαία τόσο εύκολα να πείσει / να καταφέρει αριστερούς, κεντρώους, δεξιούς κι αναρχικούς / σε ομοιόμορφο μοντέλο να τυλίξει; Να μην αφήνει τα παιδιά ούτ’ ένα μπουκ / να επιθυμούν πριν κοιμηθούνε να διαβάσουν / και τα μόνα έντυπα εκτός σχολείου και φεϊσμπούκ / που τα ζητούνε κι εμβριθώς τα μελετούν / είναι μονάχα τα δελτία των στοιχημάτων;)
Η τραγουδοποιία στη χώρα μας, για κάποιο(υς) λόγο(υς), εκπροσωπείται περισσότερο από άνδρες δημιουργούς. Λίγες είναι οι γυναίκες δημιουργοί. Αντίθετα, οι τραγουδίστριες είναι όσες και οι τραγουδιστές. Εσείς σαν δημιουργός έχετε κάποια εξήγηση για αυτό το γεγονός;
Σε μια κοινωνία με πατριαρχικές δομές, παρά τις αλλαγές που φαίνεται ότι γίνονται, είναι φυσικό. Δεν βλέπουμε παντού, πολύ χειρότερα απ’ τη 10ετία του ’70, την κυρίαρχη εικόνα της γυναίκας-αντικειμένου;
Για τους ανθρώπους της γενιάς μου (35άρηδες) η ταινία «Ας περιμένουν οι γυναίκες» είναι σημείο αναφοράς. Εσείς τη νιώθετε ως τέτοιο; Με τι συναισθήματα επιστρέφει στη μνήμη σας; Η συνεργασία σας με τον Σταύρο Τσιώλη, επίσης, είναι ευρύτερη. Είναι σα να φτιάχνει τον εκάστοτε χαρακτήρα «πάνω σας»; Το νιώθετε κι εσείς αυτό;
Αυτό είναι τεράστιο θέμα για μένα και δέχομαι να το κουβεντιάσουμε σε μια άλλη συνέντευξη με όσες ερωτήσεις θέλετε. Αν το πιάσουμε αλίμονό μου, δεν θα προλάβω να κατέβω στην Αθήνα για τις συναυλίες. Αυτά που αναφέρετε συμβαίνουν όλα και με το παραπάνω. Με τον Τσιώλη είμαστε τελείως διαφορετικοί και κάπως το ίδιο πρόσωπο.
Πολλοί θαυμαστές σας αντιδρούν στην αποσπασματική χρήση του έργου «Το πολλαπλό σου είδωλο» από διάφορους ερμηνευτές, επειδή συχνά τραγουδιέται χωρίς τους εναρκτήριους στίχους του. Σας ενοχλεί αυτό; Πώς αντιμετωπίζετε τέτοιες αντιδράσεις από τους «φανατικούς» των ακροατηρίων;
Αυτό είναι ευθύνη των καλλιτεχνών που το ερμηνεύουν. Εμείς κάναμε την ερμηνεία μας και τέρμα. Το τραγούδι ακολουθεί μια πορεία έξω από σένα. Εξάλλου, τι; Κάποιος από έναν στίχο μπορεί να νιώσει αισθήματα που ένας «καλός» ακροατής όλου του τραγουδιού δεν θα νιώσει ποτέ. Και κάποιος άλλος που του αρέσει το τραγούδι, μπορεί να μην αντέχει τη φωνή μου, ιδίως όταν σχεδόν απαγγέλλω.

ΠΗΓΗ  ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ: http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.politismos&id=39613