ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ : Οδυσσέας Ιωάννου – «Ρέπουν προς τον φασισμό από αγραμματοσύνη και κωλοπαιδισμό»

Ο Οδυσσέας Ιωάννου είναι ένας πολυτάλαντος άνθρωπος. Τον γνωρίσαμε κυρίως μέσα από το ραδιόφωνο αφού επί 22 χρόνια βρισκόταν… καθημερινά 6-8 πίσω από τα μικρόφωνα ενός ραδιοφωνικού στούντιο. Δεν είναι λίγα όμως και τα τραγούδια σε στίχους δικούς του που όλοι έχουμε σιγοψιθυρίσει. Πιστεύω ότι τελικά αυτή η ιδιότητα του στιχουργού θα τον χαρακτηρίσει και θα τον καθιερώσει στο μέλλον στη συνείδηση του κόσμου. Με αφορμή λοιπόν τον νέο του δίσκο με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου όπου ο Ιωάννου υπογράφει τους στίχους, κάναμε μια κουβέντα μαζί του για να τον γνωρίσουμε καλύτερα.

Νέος δίσκος με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και με μια πρωτότυπη ιδέα για τη δημιουργία των τραγουδιών. Μίλησέ μας γι’ αυτή τη συνεργασία.

Είναι ο τρίτος ολοκληρωμένος δίσκος που κάνουμε με τον Βασίλη πέρα από κάποιες σποραδικές συνεργασίες σε αρκετούς ακόμη από τους δίσκους του τα τελευταία χρόνια. Η ιδέα να ανεβάσουμε επτά στίχους στο internet και να ζητήσουμε από νέους ανθρώπους να τους μελοποιήσουν, προέκυψε καταρχήν από το αδιέξοδο που βρεθήκαμε όταν δεν συμφωνούσαμε απόλυτα στο ποιος θα έγραφε την μουσική αυτού τού δίσκου. Ο φίλος μας Γιάννης Φώσκολος μας προέτρεψε να το κάνουμε και βρήκαμε εξαιρετική την ιδέα του. Ακούσαμε περίπου 950 τραγούδια! Όλες τις δυνατές εκδοχές, με όλες τις ενορχηστρωτικές διαβαθμίσεις. Με δυσκολία καταλήξαμε στα επτά και μακάρι αυτό να είναι το πρώτο βήμα για κάποια από αυτά τα παιδιά, να μας παρουσιάσουν στο μέλλον πιο ολοκληρωμένα δείγματα της δουλειάς τους.

Συμπεριλάβατε στον δίσκο αυτό και ένα παλιότερο σας τραγούδι «Οι μέρες που δικάζουν» το οποίο αποδείχτηκε προφητικό για ότι ζούμε σήμερα.

Δεν θα το έλεγα προφητικό, δεν έχω κάποιο χάρισμα, ούτε μεγαλύτερη αναλυτική ικανότητα από έναν άνθρωπο που απλά παρατηρεί και σκέφτεται. Ήταν μπροστά στα μάτια μας ο “μαθηματικός τύπος” που θα μας οδηγούσε λίγα χρόνια αργότερα εδώ που είμαστε σήμερα. Η αλήθεια είναι πως ακόμη κι ο πιο απαισιόδοξος όμως δεν θα μπορούσε να προβλέψει την αγριότητα και την βία με την οποία θα προέκυπτε αυτή η κρίση. Ακόμη κι εγώ φανταζόμουν πιο διαχειρίσιμη την κατάσταση.

Ραδιοφωνικός παραγωγός, στιχουργός, συγγραφέας, χρονογραφήματα (Τα κέρματα) σε έντυπα και διαδίκτυο, ποιο από αυτά σε έχει κερδίσει;

Καταρχήν, δύο πράγματα είναι σίγουρο πως δεν είμαι. Ποιητής (επειδή έχει γραφτεί) και συγγραφέας. Το να έχω εκδώσει ένα βιβλίο με 10 διηγήματα δεν με κάνει συγγραφέα. Επίσης γράφω λογάκια για να γίνουν τραγούδια. Αυτό. Τον χαρακτηρισμό του ποιητή - ειδικά σε αυτήν την χώρα- ας τον χρησιμοποιούμε με περισσότερη οικονομία… Δεν έχω καμία αγωνία να με χαρακτηρίσω κάτι. Κινούμαι 25 χρόνια ανάμεσα στο ραδιόφωνο, τους στίχους και τα κείμενα προσπαθώντας να μαθητεύσω στους διαφορετικούς κώδικες αυτών των τριών τρόπων έκφρασης. Τα έργα σου είναι αυτά που μένουν ή δεν μένουν και όχι οι χαρακτηρισμοί και οι ταξινομήσεις.

Ποιά η γνώμη σου για το ραδιοφωνικό τοπίο σήμερα και αλήθεια ποιους σταθμούς ακούς; Θα επιστρέψεις ως ραδιοφωνικός παραγωγός, είναι στα σχέδια σου;

Το ξέρω πως θα ακουστώ σαν ένας γκρινιάρης που θάβει κάτι επειδή δεν συμμετέχει πια ο ίδιος. Όσο κι αν μου είναι αποκρουστικές τέτοιες συμπεριφορές θα πω μόνο πως το ραδιόφωνο που αγάπησα και έκανα εγώ είναι γνωστό σε όσους με άκουγαν. Τι άλλο να προσθέσω; Με το playlist έχει χάσει τον διαπαιδαγωγικό του ρόλο, τον ταξιδιάρικο χαρακτήρα του, την “υποχρέωσή” του να σε κινητοποιεί και να σου ανοίγει δρόμους. Το να ακούς καλά τραγούδια σε μία σειρά αλλοπρόσαλλη δίχως να τα συνδέει κανένας, αποκόβοντάς τα από εποχές και ιστορία, και δίχως να σου λέει κάποιος ούτε τι είναι αυτό που ακούς, είναι ένα i pod που το έχεις ταράξει στο shuffle. Παρόλα αυτά ακούω ραδιόφωνο στο αυτοκίνητο. Συνήθως κάποιες ώρες σε Μελωδία, Δίεση, Real, Σκάι, Red, Εν Λευκώ, Κόσμος, Στο Κόκκινο. Δεν ξέρω αν θα ξανακάνω ραδιόφωνο, δεν μου λείπει καθόλου. Έχω μπροστά μου κάποιους δίσκους που θέλω να κάνω και το πολιτιστικό Protagon που ετοιμάζουμε. Αν όμως προκύψει κάτι, με την επανενεργοποίηση των όρων που σου ανέφερα πριν , δεν θα έλεγα όχι.

Έχεις ξεχωρίσει κάποιους νέους δημιουργούς και θα ήθελες να συνεργαστείς με κάποιον από αυτούς;

Η αλήθεια είναι πως όλες οι μέχρι τώρα συνεργασίες μου είναι είτε με πολύ μεγαλύτερούς μου είτε με συνομήλικούς μου. Βέβαια, δεν σημαίνει τίποτα αυτό, γιατί αρκετοί από αυτούς έχουν μία νεανικότητα και μία φλόγα που τους κάνει πολύ πιο “μάχιμους” από 25ρηδες που γράφουν ήδη γερασμένα. Αυτήν την εποχή είναι η πρώτη φορά που συνεργάζομαι με έναν εξαιρετικό συνθέτη της επόμενης από εμένα γενιάς και ζω κάποιες ξεχασμένες διαδικασίες. Ετοιμάζουμε έναν δίσκο με τον Θέμη Καραμουρατίδη και περνάμε θαυμάσια. Είναι αυτό που λέμε στο ποδόσφαιρο “βρισκόμαστε στο γήπεδο με κλειστά μάτια” . Μην με ρωτήσεις πότε θα κυκλοφορήσει, ούτε ποιος θα τραγουδάει. Είναι τόσο ωραίο το παιχνίδι μας μέχρι τώρα που δεν μας έχουν απασχολήσει ακόμα αυτά…

Πότε και με ποια αφορμή έγραψες τους πρώτους στίχους και από πού αντλείς έμπνευση σήμερα;

Το πρώτο μου τραγούδι κυκλοφόρησε το 1992 σε μουσική Διονύση Τσακνή και το είπε η Βούλα Σαββίδη, ήταν το “Ζεϊμπέκικο της Πατησίων”. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ να γράψω στίχους. Δεν ξέρω τι φλασιά έφαγε ο Διονύσης και μου ζήτησε να γράψω εγώ τους στίχους σε εκείνο το τραγούδι! Τα θέματα δεν κουράζομαι πολύ να τα βρω. Έτσι κι αλλιώς όλα τα τραγούδια του κόσμου έχουν γραφτεί για έξι- επτά θέματα. Τα ίδια μας καίνε σχεδόν όλους. Ίσως, σε άλλες ποσοστώσεις. Αν παρατηρείς, αν αισθάνεσαι, αν έχεις τον ψυχαναγκασμό να υπογραμμίζεις τις λεπτομέρειες, τις “δευτερεύουσες” πτυχές, που τελικά δεν είναι και τόσο δευτερεύουσες, τότε το μόνο που σου μένει είναι η μορφή.

Με αφορμή το βιβλίο- αυτοβιογραφία για τον Θάνο Μικρούτσικο «Ο Θάνος και ο Μικρούτσικος, μια αυτοβιογραφία μέσα από 24 συναντήσεις», εκδόσεις Πατάκη, έχετε κάνει παρουσιάσεις σε αρκετές πόλεις ανά την Ελλάδα, τι αποκόμισες από αυτή την εμπειρία και την κοντινή επαφή με τους αναγνώστες;

 Κάναμε μία πολύμηνη και σχετικά μεγάλη περιοδεία με τον Θάνο. Ένοιωσα λίγο σαν μουσικός που τρέχει στην επαρχία για συναυλίες. Επειδή είμαι άνθρωπος της κουβέντας, του διαλόγου στις παρουσιάσεις, επιδιώξαμε σε όλες να ανοίξουμε συζητήσεις. Αν συνυπολογίσεις σε αυτό και την πληθωρικότητα του Θάνου μπορείς να φανταστείς ότι έγιναν γερές κουβέντες στις περισσότερες από αυτές τις παρουσιάσεις. Ο Θάνος είναι πολύ αγαπητός στον κόσμο και παντού μας υποδέχτηκαν εξαιρετικά εγκάρδια. Μόνο καλά έχω να θυμάμαι.

Ποια η ατομική μας ευθύνη και οι υποχρεώσεις μας κατά τη γνώμη σου απέναντι σε ότι συμβαίνει γύρω μας;

O καθένας κάνει αυτό που του λέει το μυαλό του και η καρδιά του. Αρκεί να είναι έτοιμος για το τίμημα των επιλογών του και να μην κρύβεται από τον ίδιο του τον εαυτό, θεωρώντας πως θα την σκαπουλάρει με τις πλάτες άλλων. Δεν θα πω σε κανέναν ποιες είναι οι υποχρεώσεις του, μεγάλα παιδιά είμαστε. Όταν όμως τα δικαιώματά μου συναντηθούν με την άρνηση κάποιων να σεβαστούν τις υποχρεώσεις τους –που αφορούν και την δική μου ζωή- δεν βλέπω πώς μπορούμε να αποφύγουμε την σύγκρουση.

Τα ψηφίσανε λοιπόν και τα νέα μέτρα «οι εκπρόσωποί μας» στη Βουλή, με το τρίτο μνημόνιο αγκαλιά που πάμε;

 Από την αρχή της κρίσης -όπως και σε κάθε κρίση- πίστευα πως η λύση μπορεί να είναι μόνο πολιτική, τίποτα άλλο. Τα σαΐνια της μονοκόμματης και κυνικής οικονομικής σκέψης το βαφτίζουν αυτό ρομαντισμό. Έχουν φάει τα μούτρα τους, έχουν μαζέψει σε κούτες τα προσωπικά τους αντικείμενα κατά χιλιάδες, και έχουν κατέβει τα σκαλιά των μεγάλων κολοσσών, γλιστρώντας στην ανεργία, αλλά η ανάπηρη φιλοσοφική τους οπτική δεν τους επιτρέπει να δουν τίποτα άλλο πέρα από δέκα τσιτάτα που έμαθαν στα Πανεπιστήμιά τους. Λες και η οικονομία είναι κάτι σαν φυσικό φαινόμενο που ο άνθρωπος δεν μπορεί να βάλει πουθενά χέρι και να διορθώσει τίποτα. Οι νόμοι του Μωυσή που αν τους αμφισβητήσεις προσβάλεις τον Θεό…

Ρατσισμός , ξενοφοβία, δημοσκοπική άνοδος της Χρυσής Αυγής…

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα του 2013;

Με τριάντα τοις εκατό ανεργία και τον μισθό στα 500 ευρώ, η Χρυσή Αυγή θα είναι καρφωμένη στο 12 με 15 τοις εκατό. Δεν τους πολεμάς με καδρόνια στον δρόμο. Αλλού στήνεις τις μάχες σου. Από την άλλη, αν κάποτε επιστρέψουμε στις μέρες του 2004 και η Χρυσή Αυγή επανέλθει στο δύο τοις εκατό, αυτό θα σημαίνει πως νικήσαμε τον φασισμό; Όχι βέβαια, άπλα θα έχουμε ξανακάνει μία σύμβαση πως εφόσον έχουμε λεφτά, ας μην τρωγόμαστε μεταξύ μας! Γιατί με αυτήν την σύμβαση ζούσαμε τόσα χρόνια και είχαμε αυτήν την “εκεχειρία”. Μία κοινωνία με τέτοιο επίπεδο μαζικού πολιτισμού και Παιδείας, πάντα θα έχει ένα μεγάλο ποσοστό που θα ρέπει προς τον φασισμό από αγραμματοσύνη και καλλιεργημένο κωλοπαιδισμό. Δεν είμαστε τελικά και κανένας λαός με ιδιαίτερες αντιστάσεις και κάποια φιλοσοφική αρματωσιά στα ουσιαστικά. 

Επιμέλεια :  Γιώργος Γκώνιας

Γιώργος Γκώνιας Πηγή: www.ogdoo.gr

Γιώργος Γκώνιας Πηγή: www.ogdoo.gr

Πηγή: www.ogdoo.gr